Anna Rubingh - Copy of Kaaslust

Publication NL 2021

Fotografie & Tekst: © Anna Rubingh Recepten: © Anna Rubingh

In het oude zuivelfabriekje van het Drentse dorp Veenhuizen vind je kaasmakerij Kaaslust waar kaasmaker Jan Craens zijn ambachtelijke Nederlandse kazen maakt. Tenminste dat was tot voor kort zo, het ging zo goed met zijn kaasmakerij dat het grootste deel van de kazen inmiddels even verderop wordt gemaakt, op een ruimere locatie. “Maar ambachtelijk zijn we nog steeds hoor!” zegt zoon André die ook in het bedrijf zit. “Ik ben opgegroeid met kaasmaken” vertelt hij, “dus het is niet zo gek dat kaas ook mijn passie is geworden. Maar mijn vader is de echte kaasmaker, hij is meesterkaasmaker en al vanaf 1975 bezig met het maken van kaas.” Vader Jan is een gepassioneerd kaasmaker, jarenlang bestudeerde hij, naast verschillende kaasrecepten, ook de geschiedenis van kaas in Europa. Door de jaren heen zocht hij naar verfijning van de bereiding en rijping van zijn kazen en bedacht hij nieuwe recepten.

KL 001

KL 002

KL 003

KL 004

KL 005

In het bijzondere oude zuivelfabriekje, wat een beetje verstopt ligt achter het gebouw van de oude graanmaalderij van Veenhuizen, vind je het winkeltje waar je al die verrukkelijke Kaaslust-kazen kunt proeven én kopen. Achter een imposante glazen wand, die het winkeltje scheidt van de kaasopslag daarachter, staan hoge schappen met planken vol kazen.

Een stukje van de geschiedenis van het dorp Veenhuizen is duidelijk terug te zien in het oude witte zuivelfabriekje. Veenhuizen heeft een bijzondere geschiedenis. In 1818 richtte generaal Johannes van den Bosch de Maatschappij van Weldadigheid op. Hij stichtte koloniën in het destijds afgelegen, woeste Drenthe waar arme gezinnen uit de steden in het westen van het land een nieuw bestaan konden opbouwen. Veenhuizen is één van deze voormalige koloniën van de Maatschappij van Weldadigheid die inmiddels door UNESCO zijn genomineerd als werelderfgoed.

De koloniën ontstonden vanuit een sociale gedachte en het initiatief van generaal van den Bosch staat daardoor aan de wieg van ons huidige sociale stelsel. De koloniën moesten zelfredzaam zijn, zo waren er naast boerderijen dus ook plaatsen waar die landbouwproducten konden worden verwerkt. Veenhuizen had een eigen graanmaalderij en spinnerij bijvoorbeeld én het zuivelfabriekje waar nu Kaaslust gevestigd is.

“Die geschiedenis is belangrijk voor ons bedrijf, het maakt deel uit van Kaaslust” vertelt zoon André Craens. “In 2010 lag het oude fabriekje er verlaten en verwaarloosd bij, mijn vader heeft samen met de gemeente ervoor gezorgd dat de oude graanmaalderij en het oude zuivelfabriekje gerestaureerd en weer in gebruik genomen werden, zo is Kaaslust ontstaan.” Bovenop de gevel prijkt het logo van Kaaslust, een grafisch portret van Johannes van der Bosch. "Daar hebben we bewust voor gekozen, dat erfgoed en die sociale gedachte waaruit de koloniën van Weldadigheid zijn ontstaan vindt mijn vader belangrijk, daarom koos hij dit logo voor zijn kaasmakerij."

“We maken echte Nederlandse kaas” vertelt André, “en biologisch als het even kan. Lokaal in ieder geval, onze melk komt van boeren uit de regio. We maken kaas van koemelk, maar ook Nederlandse schapen- en geitenkaas en een combinatie van die soorten. We hebben heel veel verschillende soorten kazen, maar ze zijn allemaal ambachtelijk en Nederlands van fantastische volle, romige melk”